เทือกเขาภูพาน มีแนวเขาทอดยาวไปตั้งแต่เขตอำเภอ วังสามหมอ จังหวัดอุดรธานี ผ่านอำเภอส่องดาว อำเภอวาริชภูมิ อำเภอกุดบาก อำเภอภูพาน อำเภอเต่างอย จังหวัดสกลนคร ไปจนถึงอำเภอดงหลวง และนิคมคมคำสร้อย จังหวัดมุกดาหาร นอกจากนี้ อำเภอคำม่วง อำเภอสมเด็จ อำเภอห้วยผึ้ง อำเภอนาคู และอำเภอเขาวง ก็อยู่ในแนวเขตทางทิศไต้ด้วย
เทือกเขาภูพาน มีโครงสร้างหลักเป็นหินทรายเขียวตลอดแนว เป็นแหล่งทรัพยากรธรรมชาติที่สำคัญและเป็นเขตป่าสงวนแห่งชาติ มีระบบนิเวศค่อนข้างสมบูรณ์พอสมควร ลักษณะป่าดิบแล้งอุดมด้วยไม้เบญจพรรณ ได้แก่ มะค่าโมง ประดู่ และไม่้เศรษฐกิจอื่นๆ มีขนาดใหญ่ขึ้นหนาแน่นปกคลุม เป็นต้นน้ำที่สำคัญหลายสาย ที่สำตัญได้แก่ ลำน้ำอูน ลำน้ำสงคราม ลำน้ำยาม ที่ไหลไปทางเหนือลงสู่แม่น้ำโขง ที่ปากน้ำไชยบุรี อำเภอท่าอุเทน ลำน้ำพุงไหลลงนำน้ำก่ำ ไหลลงทางทิศตะวันออก สู่แม่น้ำโขงเช่นเดียวกันที่บ้านน้ำก่ำ อำเภอธาตุพนม ส่วนทางใต้ได้แก่ลำน้ำลำพะยัง ไหลลงสู่แม่น้ำชีและนำโขงต่อไป
พระบาทน้ำทิพย์
เป็นรอยธรรมชาติในร่องธารน้ำขนาดเล็ก อยู่ฝั่งตรงข้ามกับสำนักสงฆ์พระบาทน้ำทิพย์ บนถนนสายสกลนคร-กาฬสินธุ์ เขตอำเภอภูพาน มีทางเดินขนาดเล็กตามแนวไม้เหมาะสำหรับคณะ ๔ - ๕ คน ลึกเข้าไปประมาณ ๑๐๐ เมตร จะพบรอยพระบาทที่เกิดบนหินทราย เขียว ตั้งแต่ขนาดเล็กประมาณ ๑ ฟุต ไปจนถึงขนาดใหญ่ ๗-๘ ฟุด เรียงกันลงตามร่องน้ำ จำนวน ๗ รอย บนพื้นที่แคบๆ จุคนได้ไม่มากนัก มีศาลเพียงตาสร้างไว้กับธรรมชาติ โดยรักษาสภาพเดิมของพื้นที่ไว้อย่างสมบูรณ์
รอยพระบาท มีทิศทางมุ่งไปยังทิศตะวันออก มีน้ำไหลรินอยู่ตลอดเวลาไม่ขาดเรียก "พระบาทน้ำทิพย์" เป็นแหล่งธรรมชาติที่สามารถเข้าถึงได้ง่ายโดยจอดรถที่สำนักสงฆ์แล้วเดินเข้าไปเหมาะสำหรับคณะเล็ก ๆ หรือครอบครัว
สำนักสงฆ์พระบาทน้ำทิพย์ พระอาจารยบุญมี ศิษย์ของหลวงพ่อฤาษีลิงดำ เป็นเจ้าสำนัก ท่านได้สะสมพระสารีธาตุของพระอรหันต์ พระธาตุพระสีวลี จากแหล่งต่าง ๆ โดยเฉพาะจากประเทศลาวเป็นจำนวนมาก บูชาเพื่อความมั่นคงในโชคลาภทั้งปวง
กล่าวกันว่าหินที่เป็นลักษณะเป็นพระธาตุมีแหล่งอยู่ที่ถ้ำบางแห่งในประเทศลาวบริเวณภูเขาในแขวงคำม่วน และอีกแห่งหนึ่งคือเขาสามร้อยยอดในประเทศไทยที่ถูกปิดเป็นเขตหวงห้ามแล้ว
ปัจจุบันกำลังสร้างพระพุทธรูปองค์ใหญ่ "สมเด็จพระปฐม" เพื่อการบูชาสักการะ อีกไม่นานก็จะได้ร่วมงานฉลองครั้งใหญ่ ท่านที่เดินทางผ่านไปตามเส้นทางอำเภอภูพาน จังหวัดสกลนคร หากจะหยุดแวะเพื่อแสวงทำบุญเพื่อเป็นสิริโชคแก่ตนก็เป็นมงคลแล้ว
......
พระพุทธบาทน้ำทิพย์ เป็นรอยพระพุทธบาทที่สมบูรณ์แบบมาก และยังคงความเป็นรอยเดิมเอาไว้ (ไม่มีการตกแต่ง) วงพระธรรมจักรเห็นชัดเจน รอยนิ้วครบชัดเจน อีกทั้งมีน้ำทิพย์ที่ไหลหล่อเลี้ยงรอยพระพุทธบาท บริเวณรอบๆ ยังคงความเป็นธรรมชาติไว้เพราะเป็นพื้นที่ของกรมป่าไม้ อยู่ไม่ไกลจากถนนหลัก (ประมาณไม่น่าจะเกิน ๕๐ เมตร) มีรถโดยสารวิ่งผ่านเป็นระยะ..ใครที่จะเดินทางผ่านเส้นทางนี้ก็แวะจอดรถ ที่วัดพระบาทน้ำทิพย์ และเดินข้ามถนนเข้าป่าหรือจะถามพระสงฆ์ที่วัดก็ได้นะครับว่ารอยพระบาทอยู่ ตรงไหนไปไม่ยาก
จากถนนเดิน ตรงข้ามกับวัดพระบาทน้ำทิพย์ จะมีเส้นทางเล็กๆ ปักธงเหลืองเอาไว้ ตรงนั้นจะเป็นเส้นทางเดินเข้าไปที่รอยพระบาท จะมีมุดลอดกิ่งไม้ใหญ่อยู่จุดเดียวนอกนั้นเดินสบายๆ เดินไปตามทางเรื่อยๆ ป่าไม้ร่มเรื่น ลงบันไดในรูปนี้ก็ถึงแล้ว รอยพระพุทธบาทใหญ่สุดจะเห็นชัดเจนที่สุด และมองขึ้นไปทางต้นน้ำจะเห็นรอยๆ พระบาทไล่ขึ้นไปเรื่อยๆ จนครบ ๗ รอย ะเห็นน้ำค่อยๆไหลออกมาจากซอกหิน ซึ่งจะไหลออกมาตลอดทั้งปีไม่แห้ง
รอยพระบาทเกือกแก้วอยู่ใกล้กับพระบาทรอยใหญ่ มองตามทางน้ำไหลลงมาประมาณ ๓ เมตรจะเห็นรอยพระบาทเกือกแก้ว และรอยพระแท่น ที่พระพุทธเจ้าเคยเสด็จมานั่งประทับ มีรอยเกือกแก้วอีกรอยที่อยู่ใกล้ๆกัน พระแท่นประทับนั่ง มีพระพุทธรูปข้างรอยพระพุทธบาท รอยพระประธาน ลานกว้างข้างๆกับรอยพระพุทธบาท ดูสวยงามราบเรียบ นักท่องเที่ยวที่กราบสักการะรอยพระพุทธบาทจะโปรยดอกไม้และน้ำหอมเมื่อน้ำตก ไกลมาจนเต็มรอยพระพุทธบาทแล้ว น้ำก็จะล้นไหลลงมาสู่พื้นจากปลายนิ้วพระบาท กลายเป็นน้ำทิพย์..
http://wiboonman.blogspot.com/2010_08_01_archive.html
http://www.buddhapoem.com/index.php?lay=boardshow&ac=webboard_show&No=1154520